मूलम्-
हा हा पुत्रक नाधीतं गतास्वेतासु रात्रिषु ।
तेन त्वं विदुषां मध्ये पङ्के गौरिव सीदसि॥२४॥
पदविभागः-
हा हा पुत्रक, न अधीतं गतासु एतासु रात्रिषु । तेन त्वं
विदुषां मध्ये पङ्के गौः इव सीदसि॥२४॥
अन्वयः-
पुत्रक, हा हा, एतासु रात्रिषु गतासु न अधीतं । तेन विदुषां मध्ये पङ्के
गौः इव त्वं सीदसि॥२४॥
प्रतिपदार्थः-
पुत्रक = हे पुत्र (सम्बोधनम्) ;
हा हा =
धिक्, अहो, (दुःखकरं) ;
एतासु
रात्रिषु गतासु = वृथा-अपयातासु रात्रिसमयेषु (दिनसामान्यार्थे) ;
न अधीतं =
शास्त्रं नाभ्यस्तम्, ज्ञानं न सम्प्राप्तम् ;
तेन = कालयापनेन, अनध्ययनेन च ;
विदुषां = पण्डितानां, विद्यावतां
;
मध्ये =
सभायां, पुरतः ;
पङ्के =
कर्दमे ;
गौः इव =
जन्तुविशेष-सदृशः ;
त्वं सीदसि = क्लेशमनुभवसि, विषण्णो, आकुलो भवसि॥२४॥
तात्पर्यम्-
हे सुत, धिक्। त्वं एतावन्ति नक्तंदिनानि विना विद्याभ्यासं व्यर्थं
कालमपनीतवान्। अतः त्वं इदानीं विद्वज्जनसम्मुखं यथा पङ्के पतितः गौः, तथा खिन्नः
भवसि।
--------------------------------
No comments:
Post a Comment