हितोपदेश-सुभाषित-श्लोकाः - 1.78

मूलम्--
सुहृदां हितकामानां यः शृणोति न भाषितम् ।
विपत् सन्निहिता तस्य स नरः शत्रुनन्दनः ॥१.७८॥

पदविभागः--
सुहृदां हित-कामानां यः शृणोति न भाषितम् । विपत् सन्निहिता तस्य सः नरः शत्रु-नन्दनः ॥१.७८॥

अन्वयः--
यः हित-कामानां सुहृदां भाषितं न शृणोति, तस्य विपत् सन्निहिता (इति ज्ञातव्यम्)। सः नरः शत्रु-नन्दनः ॥१.७८॥

प्रतिपदार्थः--
सुहृदां = मित्राणां ; हितकामानां= हितैषिणाम् ; भाषितम् = उपदेशम् ; विपत् = कष्टं ; सन्निहिता समीपवर्ति ; शत्रुनन्दनः = शत्रुभ्यः हर्षप्रदः (विपन्नं तं दृष्ट्वा शत्रवो नन्दन्तीत्यर्थः) ॥१.७८॥

तात्पर्यम्--
शुभचिन्तकानां मित्राणां उक्तीः यः नाकर्णयति, तस्य जीवने दुःखकरसमयः समीपे अस्तीति ज्ञातव्यम्। सः अरीणां मनःसु सन्तोषं जनयति ॥१.७८॥

हिन्द्यर्थः--
जो लोग अपने हित चाहने वाले मित्रों का कहना नहीं सुनते हैं, उनके ऊपर विपत्ति अवश्य आती है और वे अपने शत्रुओं के आनन्द के कारण ही होते हैं ॥१.७८॥