मूलम्
प्राणा यथात्मनोऽभीष्टा भूतानामपि ते तथा ।
आत्मौपम्येन भूतानां दयां कुर्वन्ति साधवः ॥१.१२॥
पदविभागः-
प्राणाः यथा आत्मनः अभीष्टाः भूतानाम् अपि ते तथा । आत्मा-औपम्येन
भूतानां दयां कुर्वन्ति साधवः ॥१.१२॥
अन्वयः-
यथा आत्मनः प्राणाः अभीष्टाः ते भूतानाम् अपि तथा । साधवः
आत्मा-औपम्येन भूतानां दयां कुर्वन्ति ॥१.१२॥
प्रतिपदार्थः-
आत्मनः = स्वस्य ; अभीष्टाः = प्रियाः ; भूतानां
= स्वातिरिक्तानां सर्वेषां जीवानामपि ; ते = प्राणाः ;
तथा = तथैव प्रियाः ; अत आत्मौपम्येन =
स्वात्मानम् उपमानं कृत्वा ; साधवः = सज्जनाः, दयालवः ; भूतानां = जीवानां, प्राणिनां
; दयां कुर्वन्ति = अनुकम्पां, करुणां,
कृपां वा दर्शयन्ति॥१.१२॥
तात्पर्यम्-
यथा स्वस्य प्राणाः स्वस्य अत्यन्तमिष्टाः भवन्ति, तथैव
अन्येषां जीवानामपि ते अभीप्सिता भवन्ति। अतः साधवः अन्यानपि जीवान् आत्मनः
समानमेव पश्यन्ति।
No comments:
Post a Comment